۹۹ – کبدچرب ، علائم و راه های پیشگیری و درمان

بسمه تعالی

 مقدمه :

در مورخه ۹۴/۹/۱۰ به علت درد شدید ناحیه مرکزی شکم در حالت ایستاده و در حالتی که به سمت راست می خوابیدم و حالت تهوع متناوب شدید به پزشک مراجعه کردم که ایشان تست خونی  SGOT   و GPT دادند که در مورخۀ ۹۴/۹/۱۴ این تست را انجام دادم و نتایج آن که حداکثر برای مردان باید کمتر از ۴۴ باشند به ترتیب ۹۰ و ۲۱۰ گزارش شد ، لذا مجدد به پزشک متخصص داخلی مراجعه شد که ایشان دستور سونوگرافی دادند که نتیجۀ آن نیز در مورخه  ۹۴/۱۰/۳ حاکی از  کبد چرب گرید یک بود .سپس بر اساس دستورات غذایی پزشکان و تحقیقاتی که از مقالات در اینترنت انجام شد و چکیده و خلاصۀ آن در ذیل می باشد ، مجددا در مورخۀ ۹۴/۱۰/۱۴ تست SGOT  را انجام دادم که نتیجۀ آن ۲۵ گزارش شد که حاکی از موثر بودن اقدامات و پرهیزات غذایی انجام شده می باشد ؛ نظیر پرهیز شدید از لبنیات و جبران نیاز کلسیمی بدن با خرید و استفاده از لبنیات سویا ( توسط اینترنت آدرس فروشنده ای در نبش بلوار پیروزی ۵۴ بنام آروین شناسایی شد ) و مصرف روزانۀ لبو و عرق کاسنی و عرق بید و کاهش مصرف شیر که قبلا روزانه تا ۲  لیتر بود و رساندن آن به حداکثر یک لیوان در روز و همچنین معمولا حدود ۴۵ دقیقه ورزش پیاده روی و دویدن صبحگاهی و    …..البته قابل ذکر است که داروهایی که دکتر متخصص داده بود را به علت عوارض ثانویه آن استفاده نکردم و فقط پرهیز شدید و استفاده از موارد ذکر شده در مقاله انجام شد که جهت استحضار دوستان عزیز تقدیم می گردد:

۱- فیزیولوژی و عملکرد کبد:

کبد یا جگر  اندام مهمی در بدن است که بدون آن ادامه حیات غیرممکن است.

پانکراس یا لوزالمعده و کبد، نقش مهمی در هضم و متابولیسم مواد غذایی به‌ عهده دارند.

کیسه‌ی صفرا نیز اگر چه اندامی مهم است، ولی بدن به‌خوبی خود را با فقدان آن، تطبیق می‌دهد.

آگاهی از ساختمان و عملکرد این اندام‌ها بسیار مهم و با ارزش است.

کبد به وزن تقریبی ۱۵۰۰ گرم، بزرگترین غده‌ی بدن است و دو لوب اصلی، راست و چپ دارد. کبد از دو منبع خونی تغذیه می شود: شریان کبدی، که یک سوم خون کبد را تامین می‌کند و از آئورت منشا می‌گیرد، و ورید باب که دو سوم خون کبد را تامین می‌کند و خون گرفته شده از لوله ی گوارش را به آن می‌رساند. مجموعه‌ای از مجاری صفراوی نیز در کبد وجود دارند که صفرا (که منشأ آن سلول های کبدی است) از طریق این مجاری خارج می‌شود.

کبد قادر به تولید مجدد خود می‌باشد. وجود ۲۰- ۱۰ درصد از کل کبد برای ادامه‌ی حیات کافی است؛ ولی با خارج کردن آن از بدن، مرگ در عرض۲۴ ساعت اتفاق می‌افتد. کبد برای انجام بیشتر اعمال متابولیک بدن ضروری بوده و بیش از ۵۰۰ عمل مختلف را انجام می‌دهد.

کارهای اصلی کبد عبارت‌اند از:

– متابولیسم کربوهیدرات، پروتئین و چربی؛

– ذخیره و فعال کردن ویتامین‌ها و مواد معدنی؛

– تبدیل آمونیاک به اوره؛

– متابولیسم استروئیدها؛

– عمل کردن به‌عنوان یک صافی؛برای محافظت در برابر سیل مواد مضری که به‌ خون سرازیر می‌شوند. کبد صفرا تولید می‌کند، نمک‌های صفراوی برای هضم و جذب چربی و ویتامین‌های محلول در چربی استفاده می‌شوند و بیلی روبین محصول نهایی انهدام گلبول‌های قرمز، در کبد ترکیب شده و از طریق صفرا دفع می‌شود

افزایش مصرف غذاهای چرب و آماده، و عدم فعالیت مناسب یا گسترش زندگی ماشینی، بیماری‌های مختلفی به همراه آورده است. درگیری کبدی، از جمله مضرات مصرف مواد غذایی نامناسب می ‌باشد. امروزه متاسفانه بیماری کبد چرب که نسبتاً شایع شده است، با وزن بیمار ارتباطی مستقیم دارد و با توجه به افزایش چاقی در جوامع مختلف (از جمله ایران) نیز رو به افزایش است.

بیماری كبد چرب یك التهاب كبدی است كه در اثر تجمع بیش از اندازه ی چربی در بافت كبد ایجاد می شود.کم کاری کبد یا تنبلی کبد نام قدیمی کبد چرب است. کبد طبیعی حاوی حدود ۵ گرم چربی در ۱۰۰ گرم وزن خود می باشد، هرگاه مقدار چربی بیش از ۵ درصد وزن آن افزایش یافت به این حالت “کبد چرب” گفته می شود.

این بیماری معمولا علامتی ندارد و در بسیاری از مواقع بطور اتفاقی و پس از انجام سونوگرافی کشف می شود.

منظور از کبد چرب، رسوب چربی عمدتاً از چربی‌های خنثی مثل تری گلیسیرید) در کبد است که در رابطه با مصرف الکل می تواند باشد که به آن “Alcoholic Fatty Liver” می‌ گویند، یا بدون مصرف الکل و یا در حضور میزان بسیار جزیی از الکل (که برای کبد خطر ساز نیست) ایجاد می ‌شود که تحت عنوان کلی “Non Alcoholic Fatty Liver” (بیماری کبد چرب غیر الکلی) گفته می‌ شود.

اغلب بیماران سیروتیک در شروع بیماری علائم مختصری دارند. دو مشکل عمده‌ای که در نهایت باعث ایجاد علائم در اینها می‌شود، از دست رفتن تدریجی عملکرد سلول کبدی بدلیل تخریب کبد و فیبروز (لیفی شدن) آن می‌باشد. بیماران ممکن است حالاتی مانند خستگی، ضعف، ناتوانی، بی اشتهایی ، تهوع و یا کاهش وزن داشته باشند. با کاهش تدریجی عملکرد کبد، پروتئین کمتری در این عضو ساخته می‌شود وعلائم بیشتری بروز می‌کند. مثلاً کاهش ساختن آلبومین که یک پروتئین مهم خون است موجب تجمع آب در پاها و زیر پوست (ادم) می‌شود و یا اینکه آب در شکم تجمع می‌یابد (آسیت). همچنین کاهش پروتئین‌های انعقاد خون ایجاد کبودی در پوست بدن و خونریزی از سوراخها و مخاطهای بدن را افزایش می‌دهد.

• در مراحل نهایی پوست ممکن است زرد شود که این دلیل رنگدانه‌های زرد صفراوی است و در بعضی افراد خارش پوست دلیل رسوب املاح صفراوی در زیر جلد است. شیوع بیشتر سنگ کیسه صفرا در این افراد بدلیل عدم وجود صفرای کافی در کیسه صفرا می‌باشد.
• کبد این افراد توانائی خنثی سازی سموم موجود در خون را ندارد. این سموم باعث کاهش عملکرد ذهن و تغییرات شخصیتی و حتی خواب آلودگی و کما می‌شوند. ممکن است اولین علامت تجمع این سموم در مغز، بی‌توجهی به ظاهر شخصی خود، فراموشی، عدم تمرکز حواس و تغییر در عادت زمان خواب باشد (شب بی خوابی و چرت زدن روزانه) بطور معمول داروها توسط کبد از خون پاک می‌گردند، در بیماران سیروتیک روند پاکسازی بدن از داروها به کندی صورت می‌گیرد لذا تأثیر داروها در بدن مدت بیشتری می‌ماند و بیماران سیروتیک به عوارض جانبی داروها حساستر می‌باشند.
• از مشکلات دیگر بیماران سیروتیکپرفشاری ورید باب (افزایش فشار خون عروقی است که در کبد جریان دارند) است. بطور طبیعی خون از روده‌ها و طحال از طریق وریدباب وارد کبد می‌شود؛ ولی در این بیماران این جریان خون کند می‌شود و باعث بالا رفتن فشار در وریدباب می‌گردد این مسئله باعث توقف جریان طبیعی خون گردیده و باعث بزرگ شدن طحال شده از طرفی خون از عروق فرعی اطراف کبد سعی دارد به گردش خون وریدی سیتمسک فرارکند که این امر باعث می‌شود در بعضی از نواحی بدن واریس‌های متورم ایجاد شود از جمله ایجاد واریس مری و معده و ایجاد واریس مقعدی و واریس اطراف ناف.
• شیوع هموروئید در بیماران سیروتیک ربطی به بالا رفتن فشار وریدباب ندارد.

واریس مری و معده گاه خطرساز شده و منجر به خونریزی می‌گردند در این صورت بیمار در معرض خطر جدی قرار گرفته و پزشک باید فوراً خونریزی را بصورتی بند آورد.

• وقتی دیس فانکشن کبدی ایجاد می‌شود، بیمار دچار اختلالات عمومی می‌شود مثل خستگی زودرس، ضعف، عدم تمرکز، تب خفیف، دهان بدبو، تخریب عضلانی، از بین رفتن چربی زیر پوستی، گاهی زردی و یرقان هم دارند؛ کمبود آلبومین و اختلالات مربوط به انعقاد که ممکن است هر لحظه خون ریزی ایجاد شود. اکثر فاکتورهای انعقادی توسط کبد ساخته می‌شوند. فاکتور VIIIدر کبد ساخته نمی‌شود.

یک سری اختلالات مربوط به قلب و عروق هم در این بیماران ایجاد می‌شود که به دلیل مواد وازودیلاتاسیون که در داخل خون این بیماران وجود دارد یک هایپر دینامیک استیت (hyper dynamic state) پیدا کنند که در نهایت ممکن است دچار کاردیاک دیس فانکشن شوند و اختلالات ریوی هم مثل هپاتوپولموناری سندرم و اختلالات کلیوی مثل هپاتورنال سندرم هم در آنها ایجاد می‌شود.

نکته: نیتریک اکساید NO که باید در داخل کبد تخریب شود، موجب دیلاتاسیون عروقی مخصوصا عروق احشایی می‌شود که مقدار آن در داخل خون بیماران سیروزی بالا می‌رود و آسیت هم ایجاد می‌کند. در پوست بیماران سیروزی پالماراریتماایجاد می‌شود. اسپایدرآنژیوما (برجستگی عروقی) در قسمت بالای تنه و بالای بازوها ایجاد می‌شود.

این بیماری سیر پیشرونده دارد می تواند در مراحل اولیه بدون علامت باشد تا زمانی كه تاثیرات منفی بر عملكرد كبد ایجاد نماید و در صورت درمان نشدن کبد چرب، نارسایی کبد پدید می‌آید. ضعف، سستی، بی‌حالی و آب آوردن شکم از عوارض نارسایی کبد است.

از آنجا كه سیر این بیماری مزمن است، شاید سال ها طول بكشد تا منجر به ایجاد سیروز كبدی و در نهایت نارسایی كبد گردد.

در موارد نادری نیز به دلیل ناشناخته، سیر بیماری متوقف و یا حتی به حالت طبیعی باز می گردد، بدون آنكه درمان مشخصی انجام گرفته باشد.

در حال حاضر با افزایش میل افراد جامعه به استفاده از غذاهای آماده (fast food) از یک سو و تغییر الگوهای زندگی به سمت کاهش تحرک و عادات نادرست غذا خوردن از سوی دیگر، باعث ابتلا روزافزون به عارضه کبد چرب شده است.

شیوع این بیماری در آقایان دو برابر خانم ها می باشد كه با افزایش سن، میزان شیوع در خانم ها به آقایان نزدیك می شود، به ویژه پس از یائسگی، شیوع بیماری كبد چرب در خانم ها رو به افزایش می رود.

۳- میزان شیوع بیماری کبد چرب و تست سنجش آن 

شیوع کبد چرب در جوامع مختلف گوناگون است. براساس آماری، شیوع کبد چرب غیر الکلی ۹- ۷ درصد در کشورهای غربی و ۲/۱ درصد در ژاپن گزارش شده است. البته این آمار بیان گر درصد واقعی کبد چرب نمی ‌تواند باشد. احتمال پیدایش کبد چرب غیرالکلی با وزن بیمار ارتباط مستقیم دارد و با توجه به افزایش چاقی در جوامع مختلف از جمله ایران، شیوع این عارضه نیز رو به افزایش است. این عارضه در چه افرادی نمود پیدا می ‌کند؟ در کسانی که عوامل خطر پیدایش کبد چرب را دارند، مثل افراد چاق، مبتلایان به دیابت و چربی خون بالا و بی ‌تحرک. مصرف بعضی داروها نیز می ‌تواند باعث رسوب چربی در کبد گردد. در این زمینه می ‌توان به استروئید، ویتامین A، متوتروکسات، آسپیرین، آمیودارون و استروژن سنتیک اشاره نمود. همچنین کاهش سریع وزن در کسانی که قبلاً به چاقی مبتلا بوده‌‌‌اند، می‌ تواند این عارضه را در پی داشته باشد. در کسانی که سوء تغذیه ی پروتئینی دارند یا به سبب چاقی مفرط، جراحی‌های پیوند بای پس(Bypass) روده‌ای انجام داده‌اند نیز کبد چرب دیده می ‌شود. به دنبال تغذیه ی وریدی طولانی مدت نیز این عارضه بروز می ‌کند. در زمینه ی بعضی بیماری‌های مزمن از جمله: کولیت زخمی نیز کبد چرب گزارش شده است. در مواردی نیز هیچ علت یا بیماری زمینه ‌‌ای برای کبد چرب پیدا نمی‌ شود. بنابراین در کسی که دارای آنزیم‌های کبدی Alanine aminotransferease (ALT), aspartate aminotransferase (AST) افزایش یافته در آزمایش می ‌باشد و هیچ علتی برای آن پیدا نمی‌ شود، باید به فکر کبد چرب بود.

آزمايش SGOT یا AST  مخفف Aspartate aminotransferase  ( آسپارتات آمینوترانسفراز ) می باشد .

به گزارش خبرنگار سایت پزشکان بدون مرز، AST آنزیمي در سلول هاي سراسر بدن است، اما بيشتر در قلب و کبد و تا حد کمتری در کلیه ها و ماهیچه یافت می شود. در افراد سالم، سطح AST در خون پایین است.

هنگامی که سلول های کبد یا عضله آسیب می بینند، AST را داخل خون آزاد می کنند. به همين دليل AST یک آزمایش مفيد برای تشخیص آسیب کبدی است.

AST معمولا در گلبولهای قرمز، کبد، قلب، بافت ماهیچه، پانکراس و کلیه ها یافت می شود.. پیش از این به AST    ، سرم گلوتامیک اگزالوستیک ترانس آمیناز (SGOT) گفته می شد. مقدار این آنزیم در خون معمولا” پایین است.

با آسیب بافتی یا عضوی مثل آسیب کبد یا قلب مقدار AST در خون بالا می رود. این آنزیم ۶ تا ۱۰ ساعت پس از آسیب بافتی بالا می رود و تا ۴ روز بالا می ماند.

● علت درخواست تست

اين تست برای تشخیص آسیب کبدی و یا کمک به تشخیص بیماری های کبدی درخواست می شودو وقتی که پزشک فکر می کند بيمار دارای علائم اختلال کبدی است.

AST اغلب همراه با آنزیم های کبدی دیگر، آلانین آمینوترانسفراز (ALT) یا به عنوان بخشی از پانل کبد براي غربالگري و یا کمک به تشخیص اختلالات کبدی درخواست مي شود. AST و ALT دو تا از مهمترین تست ها برای تشخیص آسیب کبدی در نظر گرفته مي شود، اگر چه ALT از AST اختصاصي تر است.

AST ممکن است پس از حمله های قلبی و آسیب های عضلانی، به درجه بسیار بیشتر از ALT افزايش يابد.

سطح AST در هپاتیت مزمن خيلي بالا نيست، اغلب کمتر از ۴ برابر بالاترین سطح نرمال است. در هپاتیت مزمن، AST بین حد نرمال و افزایش كم، متفاوت است.

● رنج نرمال ALT وAST

Female:   ۷–۳۰  U/L (0.12–۰٫۵۰ µkat /L SI units  – زنان
Male : 10–۵۵  U/L (0.17–۰٫۹۱ µkat /L SI units  –   مردان

قابل ذکر است بیماری کبد چرب در هر سنی دیده می ‌شود، اما بیشترین شیوع آن بین ۶۰- ۴۰ سالگی است. همچنین” “Non Alcoholic Steatohepatitis (کبد چرب غیرالکلی همراه با التهاب در نسج کبد) در خانم‌ها شایع‌تر است.

۴-علائم بیماری کبد چرب 

کبد چرب ساده معمولا به شکل اتفاقی کشف می‌شود و ۷۰ تا ۸۰ درصد بیماران مبتلا به آن نشانه‌ای ندارند و برای بیماری‌های دیگر به پزشک مراجعه می‌کنند و پزشک بر حسب اتفاق متوجه کبد چرب آنها می‌شود، اما برخی علائم آن بشرح ذیل می باشد :

۱- احساس خستگی،

۲-دردهایی در ناحیه کبد،

۳-خارش بدن ،

۴- رنگ زرد ،

۵-سیاهی دور چشم ،

۶-تهوع ،

۷-یرقان ،

۸-بی اشتهایی ،

۹-کاهش وزن ،

۱۰-تب .

عدم توجه و تشخیص و پیشگیری و درمان کبد چرب ، موجب پیشرفت بیماری و بروز التهاب کبدی  و در مرحلۀ پیشرفته تر بروز سیروز کبدی خواهد شد.

۵- پیشگیری و درمان کبد چرب :

۵-۱ – پرهیز ها :

۱٫ کاهش مصرف مواد نشاسته ای ،

۲٫ اجتناب از مصرف مواد لبنی مخصوصا چرب نظیر پنیر و ماست و شیر و خامه و بستنی و جبران کلسیم بدن با مصرف پنیر و ماست و شیر سویا ،

۳٫ اجتناب از مصرف غذاهای سرخ شده و هر گونه مارگارین ،

۴٫ اجتناب از مصرف گوجه فرنگی و بادمجان و اسفناج و زردآلو و کاکائو و شلغم ( بطور مثال گوجه فرنگی نارس سمومی دارد که کبد برای تصفیۀ آنها به زحمت می افتد) ،

۵٫  اجتناب از مصرف نوشابه های گازدار ،

۶٫ اجتناب شدید از مصرف خودسرانۀ داروها مخصوصا استامینوفن و بروفن که قاتل کبد هستند و همچنین انواع آنتی بیوتیکها بویژه کوآموکسی کلاو ،

۷٫ اجتناب از مصرف غذاهای فریز شده و یخ زده،

۸٫ اجتناب از مصرف ترشیجات،  سس، نمك زیاد، غذاهای فست فود، انواع شیرینی ها، پیتزا، انواع سرخ كردنی ها مانند سیر داغ، پیاز داغ، چیپس، پفک.

۹-  اجتناب از مصرف هرگونه مایعاتی حتی آب همراه غذا (بهترین زمان نوشیدن هرنوع نوشیدنی و حتی آب نیم ساعت قبل از غذا و یا یک ساعت پس از غذا می باشد) .

 ۵-۲- توصیه ها :

۱-افزایش تحرک عضلات و مفاصل و دستگاه های بدن با انجام ورزش مداوم روزانه    ،

۲- اصلاح الگوی مصرف خوراکی ها بشرح ذیل :

۱٫ افزایش مصرف سبزیجات و میوه های خام وفیبر ها،

۲٫ مصرف منابع غنی ویتامین ث و سلنیوم ( در ماهی و میگو ) ،

۳٫ مصرف روزانه حداقل ۸ لیوان آب ،

۴٫ مصرف روغن زیتون و روغن ماهی ،

۵٫ مصرف سیر و پیاز تازه ،

۶٫ مصرف انواع کلم و گل کلم ،

۷٫ مصرف آبلیموی ترش و تازه ،

۸٫ مصرف  چغندر یا لبو ،

۹٫ مصرف میوه های غنی از آنتی اکسیدان نظیر آلو -کشمش مخصوصا مویز -ذغال اخته-شاتوت- توت فرنگی- تمشک- پرتقال- گریپ فورت سرخ- طالبی- سیب و گلابی ،

۱۰- مصرف شربت عسل ، آبلیمو ، کاسنی روزی یک لیوان صبح ناشتا و یک لیوان آخر شب (۱/۵ لیوان آبلیموی تازه + یک قاشق مرباخوری عسل + ۴/۵ لیوان کاسنی ) ،

۱۱- مصرف یک قاشق چای خوری سیاهدانه صبح و شب ، سیاهدانه باید حتما جویده شود اگر همراه با کمی عسل طبیعی میل شود اثر زیادتری دارد ،

۱۲-  مصرف روزانه ۲ الی ۳ عدد سیب کامل صبح ها قبل از صبحانه و آخرشب .

۵-۳-درمان کبد چرب

از آنجا که بیماری کبدچرب از جمله بیماری های خاموش و بی نشانه است، پیشگیری از ابتلا به آن از جمله اولویت ها قرار می گیرد، زیرا این بیماری معمولا زمانی خود را نمایان می کند که ذرات چربی بخش زیادی از سلول های کبدی را به خود درگیر کرده اند. کبد چرب پس از درگیر کردن کبد با علائمی مانند ضعف، خستگی و احساس سنگینی و فشار در ناحیه فوقانی و راست شکم بروز می کند. خوشبختانه در میان شیوه های طبیعی درمان در سراسر جهان، راهکارها و تکنیک هایی وجود دارد که می توان از آنها برای پیشگیری از ابتلا به کبدچرب اقدام كرد. در اینجا برخی از کاربردی ترین و ساده ترین این شیوه ها را با هم مرور می کنیم.

متاسفانه درمان قطعی برای کبد چرب وجود ندارد، اگر چه تعدیل عوامل خطرساز از جمله: رفع چاقی، کنترل چربی‌های خون، کنترل قند خون و افزایش فعالیت بدنی می ‌تواند در بهبودی موثر باشد.

در ضمن کاهش وزن در افراد چاق باید به تدریج صورت گیرد، چرا که کاهش وزن سریع، خود می‌ تواند به کبد چرب منتهی شود.

۱- درمان دارویی :

درمان دارویی جهت کاهش چربی رسوب کرده در کبد و کاهش التهاب ایجاد شده به کار می ‌رود، اگر چه در مورد موثر بودن آنها هنوز اتفاق نظر وجود ندارد. اما در این رابطه می ‌توان به:

ویتامین E، ویتامین C، Prebucol , Metformin و Betuine و Ursodeoxy Cholic acid اشاره نمود. مطالعات اخیر بی ‌تاثیر بودن Vitamin E و Ursodeoxy Cholic acid را ثابت نموده است.

 ۲- درمان گیاهی :

 ۱٫ پیشگیری از تجمع چربی ها در کبد

نوشیدن چای سبز یا استفاده از عصاره این گیاه دارویی تاثیر زیادی در پیشگیری از تجمع و رسوب چربی ها در اطراف کبد دارد، ضمن آنکه می تواند به تسریع روند درمانی کبد چرب نیز کمک کند. افرادی که احتمال و استعداد ابتلا به این بیماری در آنها زیاد است مانند افراد چاق و کم تحرک می توانند با گنجاندن چای سبز در رژیم غذایی روزانه خود از ابتلا به این بیماری پیشگیری کنند، به شرط آنکه در کنار نوشیدن چای سبز، رژیم غذایی سرشار از سبزیجات و میوه ها را در برنامه غذایی خود بگنجانند. علاوه بر این، درمانگران چینی بر این باورند که نوشیدن این چای گیاهی به صورت مستمر می تواند از ابتلا به سرطان کبد نیز پیشگیری کند.

۲٫ کاهش جذب چربی با خارمریم
گیاه خارمریم یکی دیگر از گیاهان دارویی است که از آن برای درمان و پیشگیری از بیماری های کبدی استفاده می کنند. این گیاه از آنجا که ترکیبی به نام سیلی مارین دارد، می تواند در کاهش میزان جذب چربی به ویژه چربی بد (LDL)، تری گلیسیرید و کاهش جذب کلسترول موثر باشد.

به همین دلیل بسیاری از درمانگران، این گیاه را از جمله موثرترین گیاهان دارویی برای درمان کبد چرب می شناسند و مصرف دمنوش یا خشک این گیاه همراه غذا را در این زمینه موثر می دانند. مصرف این گیاه با مشورت متخصص طب سنتی می تواند به بهبود عملکرد کبد کمک کرده و سرعت تولید دوباره سلول های کبدی را افزایش دهد.

۳٫ با زنجبیل متابولیسم بدن را افزایش دهید
یکی دیگر از شیوه های کاهش جذب چربی در جریان گردش خون و اندام های داخلی گنجاندن زنجبیل در برنامه غذایی هفتگی است. افرادی که در طول هفته ۲ تا ۳ بار زنجبیل استفاده می کنند، می توانند از خواص درمانی آن در افزایش میزان متابولیسم و سوخت و ساز بدن و کاهش جذب چربی ها بهره مند شوند. برای این منظور می توانید یک تکه زنجبیل را درون یک کاسه ماست رنده كرده و آن را بعد از صرف وعده های غذایی میل کنید. به اعتقاد برخی از درمانگران شیوه های طبیعی درمان نوشیدن دمنوش زنجبیل نیز در کنترل بیماری های کبد به ویژه کبد چرب موثر است. نوشیدن این دمنوش می تواند به کاهش جذب چربی در اطراف کبد کمک کرده و مانع از ابتلای افراد مستعد به این بیماری شود. مصرف دمنوش زنجبیل یا ماست کم چرب حاوی زنجبیل به ویژه در وعده هایی که غذای چرب خورده اید بسیار اهمیت دارد.

 ۴٫ سویا را با گوشت قرمز عوض کنید

یکی از مهم ترین عواملی که می تواند از رسوب چربی ها در بافت کبد جلوگیری کند، اصلاح رژیم غذایی است. به گفته محققان جایگزین کردن سویا و پروتئین گیاهی به جای پروتئین حیوانی به ویژه گوشت قرمز می تواند تاثیر زیادی در کاهش جذب چربی و تری گلیسیرید در بافت کبد داشته باشد. از این رو، درمانگران به افراد مستعد ابتلا به کبد چرب و التهاب کبد توصیه می کنند در طول هفته برای تهیه غذاهای خود از گوشت قرمز و سویا کنار هم استفاده کنند و مصرف گوشت قرمز را به حداقل برسانند.

۵٫ دور این غذاها را خط بکشید
اگر به اضافه وزن مبتلایید، اگر کم تحرک هستید و احتمال ابتلا به کبدچرب را دور نمی بینید به شما پیشنهاد می کنیم از مصرف غذاهایی مانند غذاهای فریز شده و یخ زده، ترشیجات، ماست پرچرب، سس، نمك زیاد، غذاهای فست فود، انواع شیرینی ها، پیتزا، انواع سرخ كردنی ها مانند سیر داغ، پیاز داغ، چیپس، پفک، غذاهای چرب و نوشابه های گازدارپرهیز كرده و تا می توانید به جای آنها از میوه های تازه، سبزیجات مختلف به ویژه کاهو، خیار، هویج و غذاهای سالم و طبیعی استفاده کنید. رعایت این رژیم در تمامی دوره های سنی به پیشگیری از ابتلا به کبد چرب و دیگر بیماری های کبد کمک می کند.

۶٫ آبلیمو را فراموش نکنید
نوشیدن یک لیوان آب که در آن عصاره یک لیموترش تازه وجود دارد در آغاز روز می تواند بهترین دارو برای پیشگیری از ابتلا به کبد چرب باشد. از آنجا که لیمو سرشار از ویتامین C است و به عنوان یک آنتی اکسیدان می تواند نقش موثری در هضم و جذب مواد مفید در بدن داشته باشد، قابلیت زیادی در پیشگیری و درمان کبد چرب دارد.

۷٫ از زردچوبه غافل نشوید
به تازگی محققان دانشگاه «سنت لوئیس» از تاثیر زردچوبه بر کنترل بیماری کبد چرب در افراد چاقی که به این بیماری مبتلا هستند خبر داده اند. بر اساس این تحقیقات مشخص شده، افرادی که از زردچوبه به عنوان یک چاشنی در برنامه روزانه خود استفاده می کنند کبد مقاوم تری در برابر ابتلا به بیماری کبد چرب دارند و احتمال ذخیره شدن ذرات چربی در کبد آنها کمتر است. از این رو این محققان به مردم توصیه می کنند مصرف زردچوبه را به عنوان یک ادویه موثر و درمانگر در برنامه هفتگی و حتی روزانه خود بگنجانند.

۸٫ عرقیات گیاهی بنوشید
عرق گیاهی شاه تره، خارشتر و کاسنی از جمله داروهای گیاهی موثر در کنترل و درمان کبد چرب به شمار می آیند. این نوشیدنی های گیاهی از آنجا که طبعی سرد و تر دارند موجب کاهش میزان کلسترول خون می شوند و در عین حال به پاکسازی کبد و بدن از سموم و مواد زائد هم کمک می کنند.

کاسنی با تاثیراتش روی کبد، زمینه دفع صفرا از بدن را فراهم کرده و زردی را می‌زداید و بار کبد را سبک می‌کند، به همین دلیل مسکنی تاثیرگذار برای تب محسوب می‌شود. کبد عضو سم زدای بدن بوده و بیش از ۵۰۰ کارکرد حیاتی دارد که تفکیک مواد مغذی از مواد زاید، سم زدایی، تجزیه مواد شیمیایی، انهدام میکروب ها، تنظیم هورمون‌ها، سوخت و ساز چربی‌ها، پروتئین‌ها و قندها، دفع اوره و … از جمله وظایف کبد است.

به اعتقاد درمانگران، نوشیدن یك تا ۲ لیوان ازیکی از عرقیات شاه تره، کاسنی و خارشتر یا ترکیبی از آنها می تواند تاثیر زیادی در پیشگیری از ابتلا به بیماری های کبد به ویژه کبد چرب و سیروز کبدی داشته باشد و احتمال ابتلا به این بیماری ها را به صفر برساند.

د- چه افرادی استعداد ابتلا به کبد چرب دارند؟
به گفته درمانگران، افراد چاق و دچار اضافه وزن که کمترین میزان تحرک را دارند اصلی ترین گروه ها برای ابتلا به بیماری کبد چرب هستند. اما در کنار این گروه، گروه های دیگری هم وجود دارند که بیشترین آمادگی را برای ابتلا به این بیماری دارند.

از طرفی افراد بی تحرک و علاقه مند به غذاهای آماده و فست فودها نیز در گروه افراد مستعد ابتلا به کبد چرب هستند، بنابراین باید هوشیار باشند و با مشورت پزشک خود آزمایش های لازم در این زمینه را انجام دهند.

به گفته برخی از متخصصان، مصرف بی رویه و بی قاعده ویتامین A نیز می تواند یک عامل محرک برای ابتلا به بیماری کبد چرب باشد که در نهایت فرد را با خطر رسوب چربی در بافت های کبد و اختلال در عملکرد این عضو رو به رو کند.

دکتر مهدی پزشکی مدرس  منطقه دانشگاه علوم پزشکی تهران گفت: شیوع این بیماری در افراد چاق، دیابتی، افرادی که فعالیت کمتری دارند و از الکل استفاده می‌کنند بیشتر است.

وی درمورد شیوع بالای این بیماری در میان مردم اظهار داشت: این بیماری شایع‌ترین بیماری در حوزه گوارش محسوب می‌شود و درصد بالایی از مردم به کبد چرب مبتلا می‌شوند.

این متخصص گوارش درخصوص مراحل رشد این بیماری گفت: رشد بیماری کبد چرب سه مرحله دارد، در مرحله ابتدایی، چربی در داخل سلول‌های کبد جمع می‌شود، در مرحله دوم این چربی موجب التهاب می‌شود و در مرحله آخر که ۵ تا ۱۰ درصد از افراد به این مرحله می‌رسند چربی باعث سیروز می‌شود.

وی افزود: بیماری سیروز در افراد موجب ناتوانی کبد می‌شود و کبد کارکرد خود را از دست می‌دهد و در مراحل بعدی کلیه ورم می‌کند، هوشیاری کم می‌شود، زردی ایجاد می‌کند و در ‌‌نهایت فرد مجبور به پیوند کبد می‌شود.

دکتر مدرس در مورد علائم کبد چرب اظهارداشت: این بیماری دارای علائم کلی مانند خستگی، بی‌حالی، افزایش خواب و ضعف است و تنها با آزمایش و سونوگرافی قابل شناسایی است.

وی با اشاره به راههای درمان این بیماری بیان داشت: اولین و مهم‌ترین قدم در درمان این بیماری ورزش کردن است و بیمار باید سبک و روش زندگی خود را تغییر بدهد و از مواد غذایی که حاوی کربوهیدرات و پرکالری هستند بپرهیزد.

این متخصص گوارش در ادامه خاطر نشان کرد: افرادی که دارای کبد چرب هستند باید میوه و سبزیجات بیشتر مصرف کنند و غذاهایی که دارای آنتی اکسیدان هستند، می‌تواند به آن‌ها کمک کند و همچنین ویتامین و پروتئین نیز باید بیشتر بخورند.

دکتر مدرس با اشاره به ضعیف شدن و ناتوانی کبد در مقابله با بیماری‌های دیگر بیان کرد: افرادی که بیماری کبد چرب دارند در مقابل بیماری‌های دیگری مانند هپاتیت C و D بی‌دفاع می‌شوند و احتمال پیشرفت این بیماری‌ها در این اشخاص بیشتر است.

وی در پایان درمورد راههای درمان بیماری کبد چرب گفت: این بیماری درمان دارویی و قطعی ندارد و تنها با ورزش می‌توان این بیماری را بهبود بخشید.

 ۳- درمان ورزشی :

انجام ورزش و فعالیت بدنی مانند پیاده روی منظم به میزان حداقل ۳۰ تا ۶۰ دقیقه در روز ،کنترل بیماری های زمینه ای متابولیک مانند کنترل دیابت و چربی های خون در بیماران مبتلا به کبد چرب ،محافظت کبد از عوامل خطرزا مانند مصرف الکل و بعضی از داروها می توانند تا حد زیادی به کنترل بیماری کمک کند.

آیا خسته و عصبی هستید؟ پس تحرک داشته باشید. ورزش و فعالیت شما را سر‌حال می کند. زمانی که فعالیت ورزشی انجام می‌دهید بدنتان اندورفین تولید میکند که در واقع همان ماده شیمیایی “حس خوب” در مغز است. شما می‌توانید با چند دقیقه فعالیت و تحرک، احساس بهتری داشته باشید. این در حالیست که اثر انجام فعالیت‌های مرتبورزشی برای مدت طولانی‌تری در بدن شما باقی خواهد ماند.

انرژی بیشتر

شاید انتظارش را نداشته باشید اما انرژی مصرف کردن به شما توان و نیروی بیشتری می‌بخشد. گاهی اوقات هنگامی که خسته هستید، تحرک آخرین کاریست که تمایل به انجامش دارید. ولی در صورتی که برنامه مرتب ورزشی داشته باشید، احساس خستگی دائمی از شما دور شده و خود را سرشار از انرژی خواهید یافت.

خواب خوب شبانه

مرتب ورزش کنید تا خواب خوب و آرامی داشته باشید. هر چه بیشتر فعالیت کنید، احتمال اینکه سریعتر به خواب رفته و بهتر بخوابید بیشتر است. تا زمانی که مشکلی با خوابتان ندارید، فرقی نمیکند که چه ساعتی از روز ورزش یکنید. اما چنانچه از این مشکل رنج میبرید، ساعت‌های اولیه صبح را به فعالیت و تمرین ورزشی اختصاص دهید.

اعتماد به نفس بیشتر

زمانی که شما پیاده‌روی کرده یا برای اولین بار موفق میشوید که پنج کیلومتر بدوید، احساس رضایت از خویش را افزایش داده و آماده میشوید که بر هر مشکلی غلبه کنید. ورزش کردن باعث میشود احساس خوبی نسبت به خودتان داشته باشید.

استرس کمتر

ورزش  کردن به جسم و ذهن شما آرامش میبخشد. هنگامی که فعالیت شدید بدنی دارید، میزان هورمون‌های استرس مثل آدرنالین و کورتیزول کاهش پیدا کرده و خستگی و اضطراب به تدریج محو میشود. به‌خصوص بعد از انجام ورزش‌های هوازی (ایروبیک).

بازدهی بیشتر

آیا تمایل دارید که هنگام کار با کفایت‌تر باشید؟ پس کار را متوقف کرده و کمی ورزش کنید. در یک مطالعه نشان داده شد که آن دسته از افرادی که در میانه کار روزانه به کمی تحرک و فعالیت بدنی میپردازند، نه تنها نسبت به سایر افراد بازدهی بیشتری دارند بلکه سرحال‌تر به نظر رسیده و ارتباط بهتری با همکارانشان برقرار میکنند.

کنترل وزن

برای داشتن وزنی مناسب و سالم، لازم است که رژیم غذائی و فعالیت ورزشی را همزمان ادامه دهید. در صورتی که قصد دارید اندازه دور کمرتان را کم کرده یا مانع اضافه شدن وزنتان شوید، ورزش کردن راه حل کلیدی شما خواهد بود. تلاش کنید که در بیشتر ایام هفته روزانه ۳۰ دقیقه به فعالیت ورزشی بپردازید.

عمر طولانی

فعالیت مرتب و همیشگی میتواند به سال‌های عمر شما اضافه کند. حتی اگر ورزشکاری کارکشته با اندامی ورزیده نباشید. فقط کافیست تحرک داشته باشید. برای داشتن عمری طولانی‌تر، فعالیت کم ورزشی از نداشتن آن بهتر خواهد بود. به گفته انجمن قلب آمریکا، هر ساعت ورزش کردن دو ساعت به عمر شما می‌افزاید.

عضلات و استخوان‌های قوی‌تر

عضلات و استخوان‌های شما با ورزش کردن قوی‌تر میشوند. به خصوص انجام ورزش‌هایی که باعث کاهش وزن میشوند مثل وزنه زدن، پیاده‌روی، تنیس و رقص از اهمیت زیادی برخوردارند. چنین ورزش‌هایی کمک میکنند که با افزایش سن، از پوکی استخوان در امان مانده و نیز تعادل و هماهنگی بین اجزای بدنتان حفظ شود.

قلب سالم

همانطور که میدانید، ورزش و تحرک برای قلب انسان بسیار سودمند است. داشتن برنامه منظم ورزشی، ریسک ابتلا به بیماری‌های قلبی را کاهش داده، میزان کلسترول خون را تنظیم میکند و به کنترل و یا حتی پیشگیری از فشار خون کمک میکند.

کاهش ریسک ابتلا به سرطان

انجام فعالیت‌های منظم ورزشی ریسک ابتلا به بعضی از سرطان‌ها مثل سرطان سینه، ریه و روده بزرگ را پایین میاورد. به علاوه اشخاصی که مبتلا به سرطان هستند، با ورزش کردن زندگیشان کیفیت بهتری خواهد داشت.

کاهش درد ورم مفاصل

در صورتی که دچار ورم مفاصل هستید، تمرین ورزشی مرتب و مداوم به شما کمک میکند که درد‌ خود را التیام ببخشیده و  فعالیت‌های روزانه خود را راحت‌تر انجام دهید. ورزش شنا را امتحان کنید. انجام این ورزش برای مفاصل دردناک، مشکلی ایجاد نمیکند.

با آرزوی عافیت و سلامت و تاییدات الهی