۲۹ – تکنیک خلع ید

بسمه تعالي  

خلع ید

     یکی از خدام حرم مطهر رضوی می گفت، در سالهاي اوليه توفیق خدامي حرم حضرت رضا علیه السلام ، زماني يكي از علما به من فرمودند فلاني روزی نزد حضرت رضا علیه السلام  برو و خلع يد كن. گفتم خلع يد چيست فرمود حرم مطهر که مشرف شدی برو مقابل ضریح حضرت رضا علیه السلام  بايست و در نهایت توجه و ادب به آقا بگو ، آقای من ، مالم، جانم، فرزندانم، خانه، ماشين و آنچه اموال و دارايي دارم را به شما بخشيدم و اينك به اذن شما به  رسم امانت از شما قبول دار شدم. البته در واقع همينطور هم هست و آنچه نفس ما از خود مي داند ، در حقيقت عاريتي و امانت است چرا كه ما مسافرانيم در بستر زمان، و غالبا شيطان محدود بودن زمان عمر را از ياد ما برده و در غفلت مي باشيم. حال پس از اين نیت اگر ماشين داریم، ماشين مال کیست ؟ مسلما مال ما نيست بلکه مال حضرت رضاست كه امانت در نزد ماست پس اگر صدمه خورد يا مثلا سرقت رفت ديگر گريبان چاك نمي دهيم که وامصیبتا ماشین چه شد، بلكه چون مالکیت و حب آن را ازدلمان بيرون کرده ایم ، رفتارمان و ديدگاه مان فرق مي كند و به خود مي گوييم ماشين متعلق به حضرت رضا علیه السلام  است اگر هر اتفاق افتاده خود حضرت رضا علیه السلام  صلاح مي دانسته اند و خير من نیز در همان است و يا اگر در راه مانده اي را در مسير ديدم، در سوار كردنش بخل نمي كنيم که ماشین کثیف می شود یا ..بلکه از خودم می پرسم آیا حضرت رضا علیه السلام راضی هستند و اگر جواب مثبت بود در سوار کردن و خدمت بی منت به او درنگ نخواهم کرد.

اين ديدگاه در مورد مال و ثروت و فرزندان و تمامی انواع نعمت های الهی که وجود دارند نيز با همين نيت صادق است و اگر مثلا فرزندمان مريض شد و شفايش از دست ما خارج بود به حضرت عرضه مي داريم كه آقا ، غلامي كه مراقبتش را به ما سپرده ايد بيمار شده، اگر صلاح مي دانيد عنايت بفرماييد  و شفايش دهيد و گرنه خير همان است که شما صلاح بدانيد و به اين آيه از قرآن مجيد مي رسيم كه مي فرمايد: . «و عسي اَن تكره شي و هو خير لكم و عسي ان تحبّوا شيء و هو شرٌ لكم» یعنی و چه بسا از چیزی کراهت دارید در حالی که خیر و صلاح شما در آن است و چه بسا چیزی را دوست دارید در حالی که برای شما شر و بلا می باشد.

توجه : مفهوم این نیت خلع ید این نیست که در مشکلات دست روی دست بگذاریم و بدون هیچ تلاشی تنبلی پیشه کنیم که حضرت خودشان درست می کنند بلکه ما باید نهایت تلاش خود را بکنیم حال علارغم تلاشهای ما اگر نتیجۀ دلخواه حاصل نشد خود را نبازیم و زندگی را تمام شده ندانیم بلکه کل داشته ها را اماناتی بدانیم که خداوند به ما سپرده تا از آنها در راههایی که شکر آن نعمتها است و رضای خداوند حاصل می شود بکار ببریم. چنانکه فرموده اند : “العبد یدبر و الله یقدر ” یعنی بنده ها تدبیر می کنند اما خداوند متعال بسته به صلاح و خیر بندگان ، تقدیر می نماید.

تدوین این مقاله برداشتی از روایت زیبای عنوان بصری است که فرمایش گهر بار حضرت صادق علیه السلام می باشد که گرچه قبلا گفته شده اما مجددا تقدیم می گردد.

عنوان بصري پيرمردي ۹۴ ساله بود كه شرفياب حضور حضرت صادق علیه السلام گرديد و از حضرت طلب علم مينمايد كه حضرت مي فرمايند :

دانش فقط از راه تحصيل بدست نمي آيد بلكه علم نوري است كه خداوند متعال آنرا در قلب كسي كه هدايتش را بخواهد قرار ميدهد پس اگر خواهان علم هستي اولاً در خود جوياي حقيقت بندگي باش و ثانياً علم را بخاطر بكار بستن طلب كن و از خداوند بخواه به تو بفهماند و خداوند نيز خواهد فهماند . سپس عنوان بصري از حضرت سؤال كرد حقيقت بندگي چيست ؟ كه حضرت فرمودند سه چيز :

اول آنكه بنده در آنچه كه خداوند به او عطا نموده براي خود مالكيتي نبيند زيرا بندگان را مالكيتي نيست و مال را مال خداوند ببيند و آن را در مواردي كه خداوند به آن دستور داده صرف نمايد .

دوم اينكه بنده براي خود تدبير نكند ،

سوم آنكه تمام كوشش او در چيزي باشد كه خداوند تعالي به آن امر نموده و از آن نهي فرموده است .

پس هرگاه بنده در آنچه كه خداوند تعالي به او داده براي خود مالكيتي قائل نباشد ، انفاق نمودن در راهي كه خداوند تعالي به آن امر نموده آسان خواهد شد و هنگامي كه بنده تدبير خويشتن را به مدبرش واگذارد ، مصيبتهاي دنيا بر او آسان ميگردد و هر گاه بنده به اوامر و نواهي خداوند متعال مشغول شود فرصت خودنمايي و مباهات نمودن به مردم را نمي يابد . پس هنگامي كه خداوند بنده خود را به اين سه چيز گرامي داشت ، دنيا و ابليس و مردمان در نظر او خوار و حقير ميگردند و دنيا را براي افزون طلبي و فخرفروشي طلب نميكند و آنچه را كه نزد مردم است براي كسب عزت و برتري جويي نميخواهد و روزگار خويش را باطل نمي گذارد پس اين اولين درجه تقواست و خداوند متعال ميفرمايد: آن سراي آخرت است كه آن را براي كساني كه قصد برتري طلبي و فساد در زمين را ندارند قرار ميدهيم و سرانجام كار به نفع متقين و پرهيزكاران است .

نقل از جلد ۱ بحارالانوار صفحه ۲۲۴

والسلام عليكم و رحمه ا…و بركاته با احترام – حسن زاده

در لباس فقر بايد سه ترك                                ترك دنيا ترك عقبي ترك ترك