بسمه تعالی
با سلام و ادب ؛
احتراما در راستای کمک به مجموعه مدیران ریاست جمهوری محترم جناب حجه الاسلام رئیسی مواردی چند در خصوص ارتقاء سازمانها و ادارات و شرکتها تقدیم حضور میگردد:
۱ – مهمترین بخش رشته مدیریت ، مدیریت منابع انسانیست . برخی مدیران پرسنل اعم از شرکتها و ادارات و سازمانها را سه گروه تقسیم میکنند : پرسنل خودکار ، هلی و زوری. بطور مثال اگر امروز به یک نفر که برای ابدارخانه استخدام شده دستور اوردن چایی بدهیم .بعلت انگیزه بالا علاوه بر چایی ، هل و نبات و …هم می اورد .اگر مدتی گذشت و دید ما در تشویق ها رعایت عدالت را نمی کنیم ، هلی می شود یعنی مثلا وقتی دستور چایی میدهیم فقط چایی می اورد و قند و …نمی اورد و زمانی که اعتراض می کنیم پاسخ میدهد دستور ندارید یعنی فقط دستوری عمل میکند .اگر مجددا مدتی گذشت و دید ما در تنبیهات نیز رعایت عدالت نمیکنیم زوری میشود مثلا تقاضای چایی که میکنیم چایی های موجود را دور میریزد و میگوید چایی تمام شده است.
پس این مدیران ادارات و سازمانها هستند که با نحوه مدیریت خود پرسنل را در این سه گروه قرار میدهند .چنانچه در مقاله ای دیدم شرکتی در انگلستان ۷ درصد پرسنل خودکار ، ۶۳ درصد هلی و ۳۰ درصد زوری بودند. یک مثال عملی دیگر سال ۱۳۷۷ در شرکتی ازشرکتهای توابع ایران خودرو اتفاق افتاد که ضمن پیاده سازی کایزن گروهی یا بهبود مستمر جوایزی برای پرسنل قرار داده شد اما مدیر زمان دادن جایزه قرعه کشی میکرد چون هرکسی خودش را ذی حق میداند اما زمانی که در قرعه نامش در نیاید با مدیر ضد نشده و کاهش انگیزه پیدا نمیکند بلکه میگوید شانسم خوب نبود.
۲ – لزوم استقرار نظام پیشنهادات ؛ در هر اداره و سازمان پرسنل ان آگاه ترین افراد جهت ارتقاء و پیشرفت ان میباشند و لذا یکی از بهترین راهها پیاده سازی نظام پیشنهادات میباشد . همین شرکت اخیر زمانی در حال ورشکستگی بود و گویا به ۶۰ میلیون تومان در شرف حراج بود اما با پیاده سازی کایزن و لیاقت سازی در سطح مدیرعامل و واحد تدارکات از ورشکستگی نجات یافت بطوری که سال بعد حدود ۹۰۰ میلیون تومان سود خالص ان شد. مدیران جدید در ابتدای ورود سراغ صندوق پیشنهادات رفتند که دیدند خالی است لذا به اداری دستور داده شد پاکت و کاغذ به تعداد پرسنل اماده و به همگی بدهد و به حراست گفته شد اگر کسی فردا پاکت ( البته بی نام ) را نیاورد اجازه ورود نداشته باشد و بعدا با اطلاع رسانی فیدبک نامه های دریافتی باب ارائه نظرات باز شد.
۳ – لزوم استقرار سیستم کایزن ؛ سومین نیاز جهت ارتقاء سازمانها و ادارت پیاده سازی کایزن یا بهبود مستمر است. جهت پیاده سازی کایزن بایستی موارد کیفی به کمی تبدیل شده و بعد ستونهای اماری تعریف و پیشرفت روزانه عملکرد پرسنل طی ممیزی های دوره ای منظم در ان ثبت و با تنبیه و تشویق پیگیری مستمر گردد. بطور مثال در همین شرکت اخیر زمانی به پرسنل گفته شد امار عملکرد سال قبل را بیاورید متاسفانه گفتند امار نداریم. لذا دستور داده شد امار را تهیه کنند و جداولی برای تک تک پرسنل واحد تهیه و در ستونهایش امار عملکرد سال قبل و امسال را ثبت نمایند بعد هر ۱۵ روز یکبار ممیزی شدند و در ستونی مقابل ان مقادیری که باید به ان برسند بر اساس کایزن نوشته شد بعد سه مداد به رنگهای سبز و قرمز و زرد تهیه و اگر به عددتعیین شده میرسیدند زرد و اگر بهتر میشدند سبز و اگر کمتر میشدند قرمز میشد.اگر طی ممیزی همگی پرسنل زرد یا سبز میشدند جوایزی نظیر سکه و…طی قرعه کشی و به یک یا چند نفر داده میشد ولی اگر یکی از پرسنل قرمز میشد از جایزه خبری نبوده و فرد قرمز روزانه دو ساعت اضافه کار اجباری داشته و کلیه مرخصی هایش لغو میشد و با این روش واحد تدارکات که سال قبل حدود ۷۵۰ هزار واحد تولید کرده بود تولیدش بهدحدود ۱/۸۰۰ میلیون یعنی بیش از دو برابرامار سال قبل رسید.
۴- مورد دیگر پیاده سازی seven wast یا هفت اتلاف در سازمانها و ادارت است که بشدت از اتلافها جلوگیری خواهد کرد. این متولوژی میگوید تولید اضافی ، تولید معیوب ، اضافه فرایندهای تولید، حمل ، حرکت، سکون و انبارش همگی ممنوع است تا از خواب سرمایه و گران درامدن تولیدات جلوگیری شود لذا اگر این متدولوژی در شرکتهای تولیدی خودروساز پیاده شود بشدت قیمت خودرو کاهش خواهد یافت .سالها قبل
زمانی که مثلا قیمت تمام شده پیکان حدود ۱۸۰۰ بود اما قیمت فروش حدود ۵ میلیون اعلام میشد که اختلاف ان مربوط به اتلافها و خواب سرمایه بود که به خریداران تحمیل میشد. البته این متدولوژی و نظام فایو اس( ۵ S) که هر دو مال ژاپن بوده و تنها در یک حیطه یعنی محیط کار تعریف شده اند که یکی از کارشناسان ایران برای ان ۸ حیطه جامع بنام ۸ میم تعریف کرد که شرح و چک لیست ان نیز طراحی و در همین سایت موجود است .
۵ – راه اندازی روش طوفان فکری جهت ارتقاء عملکرد ادارات و سازمانها ؛ که یکی از بهترین روشهای طوفان فکری روش ۶-۳-۵ است. در این روش ۶ نفر در مورد موضوعی هر کدام سه نظر میدهند و بعد نظرات داده شده توسط هر ۶ نفر مجددا بررسی و در مورد هر نظری یک نظر توسط اعضا داده میشود که در مجموع ۱۰۸ نظر بدست می اید .حال تعداد نفرات و یا نظرهای داده شده اگر بیشتر شود امار نظرات نهایی بشدت افزایش می یابد البته بدون هیچ تنش و در سکوت و ارامش کامل.در حال حاضر تلگرام و واتساپ و فضای مجازی بستر بسیار سودمندی در این راستا میباشد که میتوان از ان سود جست.
۶- روزی یکی از استادان مدیریت در کلاس سوالی مطرح کرد که در یک کشتی اقیانوس پیما مهمترین فرد کیست ؟ ناخدا ؟ ، سکاندار؟ دیده بان؟ ، ….و هرکه را گفتیم پاسخ منفی داد و درنهایت گفت مهمترین فرد ، برنامه ریز کشتی است که محاسبه میکند کشتی با چه وزنی و چه سرعتی و در چه جهتی حرکت کند تا در کمترین زمان و کمترین حادثه و بسلامت به مقصد برسد. در خصوص کشور نیز چنین است و کشوری رو به توسعه و پیشرفت میرود که برنامه ریزی داشته باشد چنانکه استادم میگفت امریکا سه برنامه ۹۰ ساله دارد یعنی تا ۲۷۰ سال بعد را سعی کردند پیش بینی نمایند .
یکی از دوستانم که مدتی معاون منطقه ازاد ارس بود میگفت مدتی که انجا بودم بسیار موفق عمل کردم زمانی که از من سوال کردند چگونه اینقدر موفق بودی گفتم دعایش را به جان دانشگاه MIT امریکا بکنید زیرا در سال ۱۳۵۲ به تقاضای ایران ده جلد کتاب بزبان انگلیسی بنام آمایش کل سرزمین ایران تهیه کرده و من رفتم بخش منطقه ارس را ترجمه و پیاده کردم .لذا پیشنهاد میکنم این مجموعه کتاب که هم اکنون در کتابخانه جزیره کیش میباشد ترجمه و توسط متخصصین ایران بروزاوری و سپس پیاده شود تا شاهد پیشرفت این کشور باشیم.
۷ – پیشنهادی در مورد استخدام در کشور ؛ دوستی میگفت زمان صدام به عراق رفتم و در هر اتوبوس معمولا یک نظامی عراقی همراه بود .مبلغی به او دادی۵م و گفتیم شنیدیم امریکاییِ ها برخی جاها را زده اند ما رو ببر انجا را ببینیم . ولی هر جا رفتیم دیدیم اثری از تخریب نیست زمانی که علت را سوال کردیم نکته جالبی گفت. او گفت طبق برنامه ریزی صدام هیچ اداره ای حق استخدام اولیه پرسنل ندارد و هر کس تقاضای استخدام دولتی دارد فقط میتواند به استخدام پنج ساله وزارت دفاع و ارتش دراید و بقیه ادارات کشور فقط از میان افرادی که مدت پنج ساله را تمام کرده اند میتوانند استخدام نمایند لذا در نهایت میبینیم ان خوی اطاعت پذیری در ایشان نهادینه شده و دستورات مافوق را در هر اداره ای که هستند بدون چون و چرا و در اسرع وقت انجام میدهند.
۸ – پیشنهادی در مورد شوراهای شهر؛ همانطور که قبلا نیز عرض شد موفقیت هر واحدی در گرو مدیران متخصص همان رشته است مثلا شورای شهر محل ارائه راهکارهایی برای توسعه و مدیریت بهینه شهر است لذا بهترین گزینه برای اعضای ان ، شهرداران قبلی همان شهر هستند که سالها در ان شهر خدمت کرده و نقاط قوت و ضعف و تهدید و فرصت ان شهر و از برنامه های توسعه شهر اطلاع دارند لذا میتوانند طرحهای مفید و کارایی برای آینده شهر ارائه و حمایت نمایند و افراد با تخصص حقوقی و مالی و مذهبی و ….میتوانند بصورت ماتریسی در مورد مصوبات نظر بدهند.
۹- پیشنهادی در مورد اموزش و پرورش؛ مقاله ای در سایت زده شد بنام “عمل برای عمل” مثلا ما قران میخوانیم که قران خوانده باشیم، نماز میخوانیم که نماز خوانده باشیم ، دانشجو اموزش میدهیم که دانشجو تربیت کرده باشیم و…در صورتی که اسلام دین تفکر و تدبر است .قران سه بطن دارد قران خوانی ، قران دانی و قران باوری و غایت هدف قران ، قران باوری است که انسان ساز است وگرنه ابن ملجم قاتل نیز قران خوان و قران دان و حافظ قران بود اما حضرت امیر را شهید نمود پس قران را برای ثواب نخوانیم بلکه برای ادم شدن بخوانیم لذا در انتهای سایت www.drakhtesaadat.ir لینک تلگرامی ایجاد شده و باورهای قرانی را از ابتدای قران جمع اوری کرده و تاکنون جزء ۲۵ و حدود ۷۵۰ باور گلچین و تقدیم عزیزان شده است زیرا با عنایت به مقاله ” زنجیره سرنوشت” این باورهاست که رفتار، عادات و شخصیت و سرنوشت انسانها را میسازد و باورها سه گونه اند ؛ عقلی ، تجربی و الهی که مهمترین و کاراترین ان باورهای الهی هستند و در راس انها باورهای قران مجید است. تربیت دانشجو نیز برای ارتقاء علم کاربردی است لذا بسیار مناسب است یک بازنگری در رشته های تحصیلی با عنایت به نیاز کشور انجام شود و دانشجویانی تربیت شوند که همزمان با شروع تحصیل از واحد اداری و کشوری و شرکتهای دولتی و یا خصوصی درخواست استخدام داشته باشند تا دغدغه استخدام نداشته و طبق نیاز مجموعه ای که در اینده در ان استخدام میشوند تربیت شوند.
۱۰ – در انتها باستحضار میرساند هر پرنده ای برای پرواز دو بال لازم دارد و پرواز موفقیت امیز ادارات و سازمانها و شرکتها و در نهایت کشور نیز همچون نمونه اجرایی آن در کابل خودرو سبزوار در سالهای ۱۳۷۷ الی ۱۳۷۹ دو بال لازم دارد بال تخصص شامل اجرای متدولوژی هایی نظیر کایزن kizen ، فایو اس ۵S ، سون ویست seven waste , و غیره و بال لیاقت که شامل اقداماتی میشود که ان جامعه را مستعد نزول برکات خداوند گرداند نظیر کارهای خیرانه نسبت به محرومان و رعایت عدالت و مدیریت خداپسندانه نسبت به پرسنل که برخی اقدامات انجام شده در ان شرکت بشرح ذیل میباشد :
۱- تاسیس کمیته حمایت از محرومین با عضویت تمامی پرسنل و مدیران شرکت ،
۲- تهیه لیست کلیه پرسنل و مدیران و دعوت به کسر از حقوق ماهانه جهت محرومان تحت پوشش،
۳- تقاضای شناسایی و معرفی محرومین حوالی منزل پرسنل توسط ایشان ،
۴- محول کردن برخی پروسه های تولید نظیر پلیسه گیری و بستن پیچ و مهره و … به خانواده های تحت پوشش و معلولان بهزیستی ،
۵- تهیه و توزیع اقلام خوراکی بین خانواده های محروم ،
۶- تهیه چرخ خیاطی وهمچنین بوقلمون نر و ماده و…جهت خودکفایی خانواده های محروم ،
۷- قبلا بعلت جو ارعاب و ترس از اغتشاش از استخدام خانوادگی خودداری میشد لذا بستگان از ارتباط با هم در محیط شرکت ابا داشتند اما در مدیریت جدید وجود فامیل در میان پرسنل برای استخدام افراد جدید امتیاز محسوب شد ،
۸ – تاسیس و تجهیز مطب در داخل شهر برای ویزیت رایگان پرسنل و محرومان تحت پوشش و دیگر محرومان شهر بعضا با داروی رایگان ،
۹- برگزاری مسابقات خلاصه نویسی کتب مذهبی – اخلاقی با همکاری اموزش و پرورش شهر و اهدا جوایز از حساب کمیته حمایت از محرومین ،
۱۰ – برگزاری مسابقه فرهنگی ۱۵ هفته ای قرائت و ارسال احادیث نصب شده در تابلوی نانوایی های شهر و اهداء جوایز به صورت قرعه کشی میان شرکت کنندگان ،
۱۱ – سلمانی و سونای رایگان برای پرسنل،
۱۲- مسافرت شمال و بعد سوریه پرسنل با خانواده در گروههای کوچک که بیشترین تعامل کاری را در کارخانه داشتند ،
۱۳ – راه اندازی واحد مددکاری بانوان که با مراجعه به منازل پرسنل مشکلات اقتصادی و مادی و کلا swot پرسنل را شناسایی و برایشان راه کار پیشنهاد می کرد.
۱۴ – قبلا تجهیزات و ماشین الات خط تولید از چشم پیمانکاران دور نگه داشته و روئت انها ممنوع بود اما در مدیریت جدید درهای خط تولید باز و از پیمانکاران برای بازدید و شبیه سازی ماشین الات دعوت گردید که شاهد ساخت چندین دستگاه جدید با کیفیت بهتر توسط انها بودیم که به افزایش تولید شرکت و ارتقاء صنعت کشور کمک میکرد ،
۱۵ – در اوایل شاهد بودیم در سالن غذا خوری مقدار زیادی کره و مواد غذایی در سینی های پذیرایی پرسنل اضافه می امد که دور ریخته میشد لذا یک ظرف بزرگ خریداری و رویش نوشته شد ” ظرف ذخیره آخرت” که در ابتدای ورود به سالن گذاشته شد که پرسنلبعد از گرفتن سینی غذا ، انچه مازاد است را درون ان میریختند که بسته بندی و از اسراف جلوگیری و میان محرومان تحت پوشش توزیع میشد ،
۱۶ – روز در میان یک روز پزشک عمومی و روز دیگر روانشناس در شرکت حضور مستمر داشتند که بیماریهای جسمی و روحی پرسنل را کنترل میکردند ،
۱۷- با فعال شدن سیستم پیشنهادات و به پیشنهاد یکی از پرسنل پرداخت روزانه ۵۰۰ تومان بازای هر پرسنل به رانندگان سرویس قطع و با مبلغ شش ماهه آن یک دوچرخه دنده ای از دوچرخه سازی قوچان برای تمامی پرسنل خریداری و شهرداری نیز یک جاده کوچک اختصاصی رایگان برای پرسنل احداث نمود و صبحها شاهد خیل دوچرخه سوار پرسنل بودیم که با ورزش و عدم الودگی محیط زیست و شاداب سر کار حاضر میشدند ،
و بسیاری اقدامات دیگر که در مجموع باعث کسب عزت و افتخار پرسنل گردید پس کابل خودرو سبزوار معلول ، مدیرعامل و مدیران خوب آن علت و راه اندازی کمیته حمایت از محرومین و دعای محرومان و دیگر اقدامات خداپسندانه، علت العلل موفقیت ان بوده و این مصداق بال لیاقت و موفقیت شرکت بود.
۱۱ ) – اورده اند جوانی ژاپنی از پیر دانایی تقاضا کرد که او را بشاگردی بپذیرد.پیر گفت سوالی میکنم اگر پاسخ صحیح دادی ترا به شاگردی میپذیرم.سپس خطی روی شنها کشید و گفت این خط را نصف کن که جوان با دست نیمی از خط را پاک کرد اما پیر گفت مردود شدی .سال بعد نیز همین اتفاق افتاد .در سال سوم جوان گفت خودتان خط را نصفش کنید که پیر دانا خطی دو برابر خط اولی کشید و گفت حالا خط اول نصف شد. این اتفاق بارها برای مسئولین کشور نیز افتاده که متاسفانه با دست خط اول را پاک میکردند مثال ان جمع اوری دیش های ماهواره ها ، ایجاد فیلترینگ و محدود کردن اینترنت و….اگر کسی با چاقو فردی را مجروح کرد عقلایی نیست که تمامی چاقوها را از سطح جامعه جمع اوری کنیم بلکه اقدام درست فرهنگ سازی و اموزش کاربرد صحیح چاقوست چون مثلا جراحان با ان جان انسانها را نجات میدهند. پس مسئولین کشور از خود باید شروع کنند و با تولید محتواهای غنی فرهنگی و آموزشی و سرگرمی همراه با اعطای جوایز نفیس فضای اینترنت را پر کنند تا جوانان جذب انها گردند و فیلترینگ و محدود کردن اینترنت پاک کردن خط است که هرگز نتیجه بخش نخواهد بود.
مهمترین علت انواع بزه و خطاهای افراد جامعه داشتن تجهیزات و تکنولوژی قبل از فرهنگ سازیست چنانکه بزرگان علوم غریبه نیز برای آموزش به شاگردانشان معتقدند شاگرد اول باید ظرفیت پیدا کند و آنگاه علم زیرا کسی که ظرفیت نداشته و مست قدرت گردد هم خود را و هم جامعه را هلاک میکند چنانکه یک راننده کم جنبه و بی ظرفیت تریلی می تواند موجب هلاکت بسیاری عابران پیاده شود لذا چله نشینی و ختومات را مردود شمرده و معتقد به توسل هستند زیرا اگر امام به ما عنایتی بفرمایند اول ظرفیت میدهند و بعد قدرت . پس میبینیم در خصوص اعطای مجوز رانندگی خودرو دوره های مختلف اموزش خودرو و بعد آزمایش علائم و توشهری گذاشته میشود.
در نهایت سه اقدام که باید صورت گیردعبارتند از :
۱- آموزش رعایت رفتار و اخلاق اجتماعی ،
۲ -لزوم بازاموزی دوره ای و امتحان مجدد از اطلاعات علمی فرد که متاسفانه این نقص برای اکثر رشته های دانشگاهی نیز وجود دارد زیرا معمولا اموزه ها بر اثر کهولت سن و گذشت زمان از یاد متخصص میرود و یا با پیشرفت علم تغییر می یابند که لازم است مجبور به مطالعه مستمر و دادن تست و امتحان شوند تا اطلاعات علمی شان بروز شود .
۳ -لزوم نظارت مستمر بر رعایت قوانین . که متاسفانه مثلا عکس العمل مسئولین ذیربط انتظامی در این خصوص انفعالی است . بطور مثال اگر کسی گذارش به راهنمایی و رانندگی بیفتد مجبور میشود معاینه فنی را اقدام کند ولی نیروی انتظامی بصورت فعال و مستمر پیگیر شناسایی و اجبار به اجرای ان نیست .
۱۲ ) – ماجرای سازمان فضایی ناسا، البته مشروح مقاله در سایت موجود است که چکیده ان این است که فضانوردان در فضا برای نوشتن با پخش جوهر مواجه میشدند که ناسا مجبور شد پروژه ای جهت جلوگیری از پخش جوهر راه اندازی و بعد از ۴ ماه نتیجه گرفت و در روز جشن موفقیت نامه ای از روسها دریافت میکنند که ما این مشکل را با جایگزینی مداد بجای خودکار جوهری حل کردیم مشکل شما امریکایی ها این است که تمرکزتان را روی حل مشکل پیش امده قرار میدهید در حالی که ما تمرکزمان را در یافتن راه حل قرار میدهیم که ناسا از خجالتش ۴ ماه ان دفتر را تعطیل کرد.حال ما در اداره کشور باید دقت کنیم که برای رشد و تعالی و حل معضلات نگاهمان روی یافتن راه حل ها باشد و وقتمان را با حل مشکلات پیش امده هدر نکنیم بطور مثال اگر فرزندان در ساعات فراقت افراط گونه با بازی کامپیوتری وقت و سلامتی خود را تلف میکنند نرویم دنبال حل مشکل با تنبیه و پنهان کردن الات بازی و .. بلکه دنبال راه حل برویم که با گذاشتن کلاسهای اموزشی مفید درسی و ورزشی و هنری وقت او را پر کنیم .
۳) – مراحل درخت سعادت ، هدف اصلی دولت بایستی سعادت احاد ملت باشد و مقاله درخت سعادت که اولین مقاله سایت است در همین راستاست. ما اگر بخواهیم یک درخت را ارزیابی کنیم باید به اخرین خروجی ان که میوه است بنگریم اما برای رسیدن به ان میوه لازم است بسترها شناسایی و با مهندسی معکوس پیاده سازی شود ، در مورد انسان نیز اخرین خروجی ، سعادت و خوشبختی اوست که ۱۲ بستر برای ان شناسایی شده است که عبارتند از :
۱- کسی سعادتمند است که خداوند از او راضی باشد ،
۲ – خداوند از کسی راضی است که نعمتهای الهی را شکر کند،
۳ – بستر شکر عمل است ،
۴- بستر عمل ادب است یعنی عملی مورد پسند خداوند متعال است که مودبانه باشد ،
۵- بستر ادب ، ادب قلبی یا تواضع است ،
۶ – بستر تواضع ، دوست داشتن است ،
۷- بستر دوست داشتن معرفت است یعنی مثلا مجنون تا لیلی را نبیند و معرفت نیابد نمی تواند عاشق او شود ،
۸- بستر معرفت نیز عنایت است یعنی مثلا تا لیلی گوشه چشمی به مجنون نشان ندهد مجنون معرفت نیابد تا عاشق او شود،
۹- بستر عنایت ، توسل است یعنی مثلا مجنون باید درب منزل لیلی بست نشسته و گریه و فغان نماید تا بلکه مجنون به او توجهی نماید ،
۱۰ – بستر توسل ، سنخیت است یعنی باید مجنون به صفاتی که مطلوب لیلی است خود را شبیه سازد تا شاید مورد عنایت او قرار گیرد،
۱۱- بستر سنخیت نزد خداوند متعال ، تقواست ،
۱۲ – بستر تقوا ، تذکر است که شامل ده فروع دین و دعا و قران میباشد یعنی چرا قران بخوانیم ، چون بیاد معشوق (خداوند) بیفتیم و با رعایت تقوا سنخیت یابیم با صفاتی که مطلوب اوست تا شاید به ما عنایت نماید و انگاه معرفت یافته عاشق حضرتش شده و تواضع و ادبی در اعمالمان یابیم که موجب سعادت دنیوی و اخروی ما گردد.
با احترام و ادب و بهترین آرزوها – حسن زاده